Việc thu gom Chất thải rắn (CTR) tại nông thôn chưa được coi
trọng, nhiều thôn, xã, chưa có các đơn vị chuyên trách trong việc thu gom CTR
nông thôn. Một số địa phương đã áp dụng các biện pháp thu gom rác thải sinh
hoạt nhưng với quy mô nhỏ, phần lớn do hợp tác xã tự tổ chức thu gom, phương
tiện thu gom còn rất thô sơ với các xe cải tiến chuyên chở về nơi tập trung
rác. Mặt khác, hoạt động thu gom này không được diễn ra thường xuyên mà kết hợp
với các đợt nạo vét kênh mương do xã phát động. Theo thống kê có khoảng 60% số
thôn hoặc xã tổ chức thu dọn định kỳ, trên 40% thôn, xã đã hình thành các tổ
thu gom rác thải tự quản. Tỷ lệ thu gom CTR sinh hoạt tại khu vực nông thôn mới
đạt khoảng 40 - 55%. Do tỷ lệ thu gom chưa đáp ứng nhu cầu, nên rác vẫn tràn
ngập khắp nơi công cộng,
ao, hồ...
I. Tác hại của việc
xử lý rác không hợp vệ sinh
Đối với các loại rác thải phát sinh trong đời sống hàng ngày,
người dân ở các vùng nông thôn thường có thói quen loại bỏ bằng cách đốt hoặc
đổ rác bừa bãi ngoài lề đường, ao, hồ, bờ đồng, thu gom còn bỏ lẫn lộn
chưa biết cách phân loại rác thải. Đây thực sự là một áp lực đối với
công tác quản lý, bảo vệ môi trường và cũng là mối đe dọa lớn đối với sức khoẻ
cộng đồng.
Tuy nhiên, việc thải bỏ và xử lý rác không đúng cách, không hợp vệ
sinh sẽ gây ô nhiễm môi trường, làm mất mỹ quan công cộng và tác hại xấu ảnh
hưởng trực tiếp đến đời sống con người, sinh vật và chất lượng môi trường và
gây khó khăn cho việc thu gom rác thải tập trung.
1. Tác hại của việc đốt rác thải không có sự
phân loại
- Thói quen của người dân nông thôn là đổ
đống và đốt rác thải ngay tại gia đình, đốt tất cả rác thải kể cả các loại chất
dẻo như: Chai nhựa, cao su, túi nilon,… Khi đốt thủ công (nhiệt độ thấp), các
vật liệu này cháy không triệt để sẽ sinh ra các khí độc như: Oxit cácbon,
Hydrocacbon dễ bay hơi kể cả benzen, dioxin, furin là những chất rất độc hại.
- Đốt rác theo phương pháp thủ công không có
sự phân loại trong khu dân cư, các chất độc hại phát sinh sẽ đe dọa trực tiếp
đến sức khỏe, gây khó thở, viêm đường hô hấp,...
Chính vì vậy việc thu gom sử lý rác thải tập
trung là rất cần thiết.
2. Tác hại của việc đổ rác thải bừa bãi
- Thói quen đổ rác thải bừa bãi ven đường
làng, bờ sông, ao hồ, đồng ruộng....đang rất phổ biến ở các vùng nông thôn,
việc này không chỉ làm mất mỹ quan mà còn gây ra nhiều tác hại cho môi trường,
ảnh hưởng sức khỏe con người,...chẳng hạn như:
+ Khí thải sinh ra từ các đống rác sẽ làm ô
nhiễm môi trường không khí, gây mùi hôi, ảnh hưởng sức khỏe con người.
+ Nước rỉ rác sinh ra sẽ chảy xuống ao hồ,
làm ô nhiễm nguồn nước. Hơn nữa, các chất độc hại trong nước tích lũy trong
thực phẩm như: Rau, tôm, cá... sẽ rất nguy hiểm nếu ta ăn phải các chất loại
thực phẩm này.
+ Tạo nơi trú ngụ và phát triển lý
tưởng của các loài gây bệnh hại cho người và gia súc.
- Chính vì vậy người dân cần có ý thức xóa
bỏ thói quen đổ rác thải bừa bãi ra môi trường.
II. Phân loại, thu gom
và xử lý rác thải sinh hoạt
1. Phân loại rác tại nguồn
a. Phương pháp phân loại rác tại nguồn
Rác thải sinh hoạt trước khi được đưa đi xử lý, cần được phân loại
ngay tại hộ gia đình. Cách nhận biết như sau:
- Rác hữu cơ dễ phân hủy: là các loại rác dễ
bị thối rữa trong điều kiện tự nhiên sinh ra mùi hôi thối như: các loại thức ăn
thừa, hư hỏng (rau, cá chết...), vỏ trái cây,....
- Rác thải khó phân hủy được chia làm 2 loại
đó là rác tái chế và không tái chế. Rác tái chế là các loại rác có thể sử dụng
lại nhiều lần trực tiếp hoặc chế biến lại như: Giấy, các tông, kim loại (khung
sắt, máy tàu hỏng,...), các loại nhựa.... Còn lại các loại rác không tái chế là
phần thải bỏ.
b. Vì sao phải phân loại rác tại nguồn
- Phân loại rác tại nguồn góp phần tiết kiệm
được tài nguyên; mang lại lợi ích cho chính chủ nguồn thải từ việc tận dụng phế
liệu tái chế và phân compost tự chế biến;
- Phân loại rác tại nguồn góp phần giảm thiểu
ô nhiễm;
- Phân loại rác tại nguồn góp phần nâng cao
nhận thức cộng đồng về bảo vệ và sử dụng hợp lý tài nguyên và môi trường;
- Phân loại rác tại nguồn góp phần giảm thiểu
tổng lượng rác thải trong cộng đồng thải ra môi trường nhằm giảm tải cho môi
trường, tiết kiệm chi phí thu gom, vận chuyển, xử lý.
2. Phương pháp thu gom rác
- Thu gom rác hữu cơ dễ phân hủy: Thu gom
riêng vào vật dụng chứa rác để tận dụng làm phân compost (tại gia đình hoặc đưa
đến nhà máy xử lý chế biến tập trung thành phân compost).
- Thu gom rác khó phân hủy.
+ Thu gom rác tái chế: Rác tái chế được tách
riêng và đựng trong túi nilon hoặc túi vải để bán lại cho cơ sở tái chế.
+ Thu gom rác không tái chế: Các thành phần
rác không có khả năng tái chế sẽ được thu gom, đựng trong dụng cụ chứa rác tại
gia đình và đưa đến điểm tập kết để xe chuyển đi xử lý tại các khu xử lý rác
thải tập trung theo quy định.
Dụng cụ chứa rác là các
thùng rác chuyên dùng hoặc tận dụng các vật dụng có sẵn ở gia đình như thúng,
sọt, bao tải, túi nilon,....
Từ bài tuyên truyền trên, UBND xã Hải Đường yêu cầu mỗi hộ gia
đình nên và cần có 2 túi, thùng đựng rác thải để phân loại rác thải ngay tại hộ
gia đình nhằm thuận tiện cho việc xử lý, thu gom, không đem rác vứt bừa bãi ra
nơi công cộng và không bỏ lẫn lộn các loại rác với nhau. Yêu cầu bà con nhân
dân đến ngày thu gom rác thải vào thứ 5 và chủ nhật hàng tuần mới được đem rác
ra trục đường chính để cho bộ phận chuyên đi thu gom, không được đem rác ra
đường để trước ngày quy định trách gây ô nhiễm môi trường đường làng, ngõ xóm.
UBND
xã Hải Đường